|
|
Hai thập kỷ người Nghệ chinh phục Giải thưởng Sử học Phạm Thận Duật (2000 - 2019)
Phạm Thận Duật sinh ngày 24-9 năm Ất Dậu (4 -11-1825) ở làng Yên Mô thượng thuộc tổng Yên Mô, huyện Yên Mô (Ninh Bình) nay thuộc xã Yên Mạc, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Ông lấy tên tự là Quan Thành, ngọn núi Vọng Sơn ở chính quê hương được ông lựa chọn để đặt tên hiệu cho bản thân. Sinh ra và lớn lên ở một vùng quê nghèo, trong một gia đình có truyền thống khoa bảng, ông được gia đình cho theo đòi nghiệp bút nghiên và từng theo học với nhiều thầy nổi tiếng trong vùng, trong đó có cả Đốc học Phạm Văn Nghị, danh sĩ Vũ Phạm Khải,…
|
|
|
|
Bà Quận chú - Vị tổ sư của nghề bện võng Hoàng La
Bà Quận chúa Nguyễn Thị Ngọc Oanh là con gái thứ hai của Đức Quốc Công - Thượng tướng Nguyễn Nghiệm, sinh vào những năm đầu thế kỷ 16, Người Gia Viễn, Huyện Hà Trung, Thanh Hóa. Năm 1522 Bà theo thân phụ di cư vào huyện Đông Thành (Nghệ An) để an cư tránh loạn nhà Mạc.
Vốn có tư chất thông minh, lại được sinh trưởng trong một gia đình danh gia vọng tộc, nên bà ý thức được trách nhiệm với quê hương đất nước. Tư tưởng “Phò Lê diệt Mạc” hình thành rất sớm trong con người bà.
|
|
|
|
Lê Đông - người thổi hồn rượu men lá đồng bào Thái Con Cuông
Sinh ra và lớn lên tại Đô Lương, nhưng bản thân anh bén duyên với cô gái Thái, sống, làm việc, gắn bó với vùng núi rừng Con Cuông.
Qua quá trình sống, gắn bó anh nhận thấy, người Thái nơi đây có nhiều nét văn hóa đặc trưng cần được gìn giữ và phát triển. Đặc biệt vùng Chi Khê, anh đã quyết định bàn với vợ con bán căn nhà nơi phố huyện vào Chi Khê lập nghiệp, sau đó là quyết định nghỉ việc nhà nước, chuyên tâm theo đuổi đam mê.
|
|
|
|
Cuộc đời và sự nghiệp của Liêu quận công Nguyễn Cảnh Quế
Dòng họ Nguyễn Cảnh ở vùng đất Hoan Châu xưa, Nghệ An ngày nay không chỉ được biết đến là dòng họ hiển vinh, có nhiều đóng góp cho sự phát triển của lịch sử dân tộc mà còn lưu truyền sử sách bởi truyền thống tốt đẹp của dòng họ. Điều đó được thể hiện rõ nét trong “Hoan Châu ký” - một cuốn tộc phả quý, nổi tiếng của dòng họ Nguyễn Cảnh, đồng thời được nhận định là “cuốn tiểu thuyết chương hồi thuộc loại cổ nhất nước ta” . Xuất hiện trước “Hoàng Lê nhất thống chí” 100 năm - một tác phẩm vốn được coi là đỉnh cao của thể loại tiểu thuyết chương hồi trong văn học Việt Nam trung đại, “Hoan Châu ký” viết tường tận về 8 đời của dòng họ Nguyễn Cảnh từ khi xuất hiện vào năm Bính Tuất (1406) đến năm Mậu Ngọ (1678).
|
|
|
|
Kỷ niệm 990 danh xưng Nghệ An:
Uy Minh Vương Lý Nhật Quang - Tri châu Nghệ An
Lý Nhật Quang là con thứ tám của Lý Thái tổ, anh em cùng mẹ với Lý Thái tông, cháu ngoại vua Lê Đại Hành, nổi tiếng thông minh. Năm 1039, ông được cử vào châu Nghệ An lo việc thu thuế. Ông thanh liêm chính trực, không như những quan trước.
Tin cẩn ông, năm 1041 vua Lý Thái Tông cử Ông làm Tri châu Nghệ An. Thủ phủ đóng ở Đô Lương.
|
|
|
|
Nguyễn Thị Tích - Người được Bác Hồ tin cậy
Bà Nguyễn Thị Tích từ Quế Châu (Trung Quốc) trở về Tổ quốc sau 22 năm xa quê. Lúc ấy Cách mạng tháng Tám 1945 mới thành công. Khi bà vào thăm nhà một người quen tại Hà Nội, thấy gia chủ treo ảnh Hồ Chủ tịch. Bà vô cùng hồi hộp và sung sướng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là Tống Văn Sơ, người lãnh đạo gần gũi của bà hồi hoạt động tại Hồng Công, lúc ấy bà có tên là Lý Phương Thuận. Bà liền xin được gặp Người. Chiều hôm ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh gọi đồng chí Lê Giản, Tổng giám đốc Nha Công an Trung ương đến. Người đưa tay về phía Lý Phương Thuận và nói: “Đây là cô Hoàng Lệ Minh, người đã từng trải hoạt động bí mật có nhiều kinh nghiệm. Chú rất cần những cán bộ như thế này để tìm hiểu và đối phó với bọn Tưởng”.
|
|
|
|
Tiến sĩ Phan Nhân Tường
Phan Nhân Tường sinh ngày 08/9 năm Giáp Tuất (1514) tại thôn Bạch Xá, xã Hoàng Xá, tổng Võ Liệt (nay là xã Thanh Hà, huyện Thanh Chương) trong một gia đình nông dân khá giả có nề nếp. Cha là ông Phan Nhân Trung, mẹ là Nguyễn Thị The một người phụ nữ đức độ, đảm đang.
Khi mới sinh Phan Nhân Tường khôi ngô tuấn tú, tướng mạo khác thường nên được người cha chọn đặt tên là Nhân Tường, có nghĩa là lòng thương người. Tường là hạt giống tốt truyền lại cho muôn đời con cháu mai sau. Từ nhỏ ông là một cậu bé hiếu thảo chăm học nên đã nổi tiếng thông minh. Gia đình mời thầy về nhà dạy học đã “không đủ chữ” để thỏa mãn tính hiếu kỳ, nên cậu gửi học ở nhiều thầy đồ nổi tiếng. Do đó cậu được đi nhiều nơi học rộng, hiểu sâu.
|
|
|
|
Sát Hải đại vương Hoàng Tá Thốn
Hoàng Tá Thốn (1254 - 1339) sinh tại làng Vạn Phần nay là xã Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Theo gia phả họ Hoàng thì ông thuộc đời thứ ba, cha ông là cụ Hoàng Quý công (chưa rõ tên thực), mẹ là bà Trương Thị Hoa. Sau chiến thắng quân Nguyên Mộng lần thứ ba năm 1288, nhờ lập được công lớn, được nhà vua phong tước,ông đến sống ở xứ Thiên Bồng tức làng Vạn Tràng, nay thuộc xã Long Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An và nhà thờ chính thờ ông cũng được xây dựng tại đây
|
|
|
|
Em là người của Việt Minh tổng Vân Tụ đây
Trần Thị Lục (1920 – 2001) sinh ra trong một gia đình nông dân đông người, có đến chín người con tại làng Liên Trì, tổng Vân Tụ nay là xã Liên Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Tuy là con gái nhưng nhờ sáng dạ lại tháo vát nhanh nhẹn, chị vẫn được cha mẹ cho đi học. Những năm đầu học chữ Nho với mấy thầy đồ trong làng, về sau học chữ Quốc ngữ ở trường huyện. Lớn lên ở một vùng quê giàu truyền thống cách mạng, lại chịu ảnh hưởng của phong trào yêu nước ở nhà trường và của em trai con cậu là Phan Đức Vinh đảng viên năm 1930, người mà từ năm 1936 là Bí thư huyện ủy Yên Thành nên chị đã sớm giác ngộ và tham gia hoạt động cách mạng.
|
|
|
|
Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ với sự nghiệp thống nhất đất nước
Cách đây 230 năm (1789), sau khi lên ngôi Hoàng đế với niên hiệu Quang Trung, Anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ (1753-1792) đã chỉ huy nghĩa quân Tây Sơn đánh tan hơn 20 vạn quân Thanh xâm lược. Bên cạnh đó, ông là người thống nhất đất nước sau 300 năm bị chia cắt với cục diện Nam Triều - Bắc Triều, Đàng Trong - Đàng Ngoài với chiến công đánh bại chúa Nguyễn, chúa Trịnh, quét sạch quân xâm lược Xiêm La, Mãn Thanh ra khỏi đất nước, thu giang sơn về một mối.
|
|
|
|
Câu đối xuân của các trí thức Nghệ An
1. Nguyễn Cảnh Đậu (? - 1937)
Quê Châu Lạc, Xã Đoài, nay thuộc xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An, chưa rõ năm sinh, thọ khoảng 45 tuổi. Sinh ra ở một gia đình Nho học, cha và anh ruột đều làm nghề dạy học và bốc thuốc. Ông khi nhỏ tuổi được coi là thần đồng, học giỏi thông minh, sáng dạ kỳ lạ, nhưng đi thi lại không đậu, thường hay phạm quy và bị đánh trượt.
|
|
|
|
|
|
1
2
3
4
5
|
|
|
|
