|
|
|
|
Bàn về tính gàn của nhà Nho xứ Nghệ
Nhà Nho xứ Nghệ mà đặc biệt là các ông Đồ ngày xưa khá nổi tiếng trong lịch sử và văn chương về nhiều phương diện trong đó phải kể đến tính gàn, một trong những đức tính đặc trưng đã để lại nhiều hệ lụy.
Theo Từ điển Tiếng Việt của nhóm Hoàng Phê (Nhà xuất bản (NXB) Đà Nẵng -2005) thì gàn có nghĩa là người có những suy nghĩ hành động rõ ràng trái với lẽ thường mà ai bảo cũng không nghe. Còn Từ điển Từ và ngữ Việt Nam của Nguyễn Lân (NXB TP Hồ Chí Minh - 2000) cũng cho rằng gàn nói người có những ý nghĩ và hành động trái với lẽ thường. Chúng tôi cho rằng cách diễn đạt của các tác giả từ điển có thể chưa đầy đủ. Tính gàn còn biểu hiện ở chỗ nhìn nhận và giải quyết vấn đề một cách cứng nhắc, máy móc, thiếu linh hoạt. Gàn có hai mặt, bên cạnh mặt dở như nêu trên còn có mặt hay là dù biết mình có những suy nghĩ và hành động trái với lẽ thường nhưng nếu việc làm đó thể hiện bản lĩnh, khẳng định sự độc đáo, tính cương trực của mình thì không ngại, vẫn cứ tiến hành làm.
|
|
|
|
Tiến sĩ Hồ Sỹ Đống giao lưu với sứ thần Triều Tiên
Trong bốn nghìn năm văn hiến, có nhiều nhà khoa bảng, các tiến sỹ, quan chức cao cấp được cử đi sứ sang Trung Quốc. Trong đó phải kể đến ông Hồ Sỹ Đống người làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu. Không những đi sứ giao lưu với học giả Bắc Kinh mà ông còn trao đổi với sứ thần Triều Tiên, làm rạng danh cho non sông đất nước.
|
|
|
|
Chuyện về người Tam Lễ hay nói trạng?
Xã Tam Lễ trước đây, nay là xã Quỳnh Châu, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, trong dân gian có lưu truyền rằng: Người dân Tam Lễ ta hay nói trạng lắm. Người nói trạng thì ở mô mà chẳng có. Nhưng nói trạng mà được truyền khẩu, tôn lên như một nét chấm phá của sinh hoạt văn hóa dân gian thì phải có cội nguồn, gốc tích của nó?
|
|
|
|
Vua Lê Trang Tông và truyền thuyết Đình Long Thái
Lê Trang Tông (1515 - 1584), cũng gọi là Trang Tông Dụ Hoàng đế, là đế hiệu của Lê Ninh, hay Lê Huyên, là vua thứ 12 của nhà Lê. Vua là người khởi đầu cho nhà Lê Trung Hưng, hoặc Hậu Lê. Ông là con của vua Lê Chiêu Tông, khi Chiêu Tông bị hại, ông được các trung thần đưa sang lánh nạn ở Ai Lao, rồi được Nguyễn Kim và các trung thần phò lên làm vua vào năm Quý Tỵ (1533) tại sách Thuý Thuần, đặt Hành tại ở Sầm Hạ. Vua về Nghệ An dấy nghĩa, được nhiều người theo, trong đó có các nhân vật nổi tiếng xứ Nghệ phò tá, như Nguyễn Cảnh Hoan, Phan Công Tích, v.v... nên đã lấy lại được đất Thanh Hoá, Nghệ An (gồm cả Hà Tĩnh) và Quảng Bình, Quảng Trị. Nhà vua cho đặt Hành tại ở sách Vạn Lại (nay thuộc đất xã Vạn Lại, huyện Thọ Xuân, Thanh Hoá). Vua đặt niên hiệu là Nguyên Hoà, ở ngôi được 16 năm. Thế lực nhà Lê Trung Hưng ngày càng hùng mạnh mở đầu cho cuộc phục hưng của nhà Lê.
|
|
|
|
Danh thần Đoàn Nhữ Hài
Đoàn Nhữ Hài (1280-1335), danh nhõn của nhà Trần. Theo gia phả họ Đoàn ở xó Diễn An, huyện Diễn Chõu, họ Đoàn có gốc ở làng Hội Xuyên, huyện Trường Tõn, lộ Hồng Châu (Gia Lộc, Hải Dương). Một chi họ Đoàn, di duệ Đoàn Nhữ Hài định cư tại Diễn An. Tuổi trẻ, ụng thụng minh, học giỏi, cú chớ lớn. Trong thời gian đi học ở Kinh đụ (năm Kỷ Hợi 1299), ụng nổi tiếng với việc viết bài biểu cho vua Trần Anh Tụng (1293-1314) để tạ tội với Thỏi thượng hoàng Nhõn Tụng (1279-1293), nờn được tin dựng. Nhõn đú, vua Anh Tụng đó đưa ụng vào làm Ngự sử Trung tụn.
|
|
|
|
Một dòng họ có truyền thống yêu nước trên vùng đất Hồng Lĩnh
Dân tộc ta vốn có truyền thống yêu nước từ ngàn đời nay. Truyền thống ấy luôn được bồi đắp và phát huy bởi các thế hệ con cháu Lạc Hồng. Cùng với truyền thống lao động cần cù sáng tạo, kiên cường đấu tranh chống ngoại xâm đã làm nên cốt cách, phẩm chất con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Đó cũng là tính cách, nếp sống nếp nghĩ của mỗi làng quê xóm mạc, mỗi dòng họ trên dải đất hình chữ S này. Và dòng họ Nguyễn Trọng đại tôn ở làng Tiếp võ xưa dưới chân núi Hồng Lĩnh cũng không phải là ngoại lệ. ôm . Năm 1979, Nhà nước cho di dời dân các làng Tiếp Võ, Ninh Võ lên gần đường quốc lộ 1A. Ngã ba giữa đường quốc lộ 1A và đường (quốc lộ) 8A (qua các huyện Đức Thọ, Hương Sơn sang Lào) có cái tên dân dã là Bãi Vọt. Nơi đây từng một thời (những năm thập niên 60, 70 của thế kỷ trước) hoang vắng, ai đi qua cũng sợ cướp của giết người. Nhưng kể từ khi có dân ở, rồi sau đó ít năm được thành lập thị trấn Hồng Lĩnh; và từ năm 1992 đã được thành lập thị xã, thuộc tỉnh Hà Tĩnh, là một đô thị trẻ, phát triển năng động đi lên trong tiến trình phát triển của đất nước.
|
|
|
|
|
|
Những đóng góp to lớn của đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc
Đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai là một trong những người thuộc lớp đảng viên đầu tiên của Đảng, là bậc cách mạng tiền bối, là người chiến sĩ cộng sản kiên cường, bất khuất. Đồng chí tên thật là Nguyễn Thị Vịnh, sinh ngày 30/9/1910, tại xã Vĩnh Yên, nay thuộc phường Quang Trung, thành phố Vinh, mất ngày 28/8/1941 tại Sài Gòn. Tuy chỉ sống một cuộc đời ngắn ngủi (đồng chí hi sinh năm 31 tuổi) nhưng Nguyễn Thị Minh Khai đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta.
|
|
|
|
|
|
Nguyễn Trung Hiếu nhà giáo - nhà nghiên cứu - nghệ sĩ tài hoa và nhân cách
Từ những năm 50 của thế kỷ XX, ở xứ Nghệ, đặc biệt vùng Diễn Châu, người ta truyền nhau về một cái tên thật đẹp: Nguyễn Trung Hiếu. Rồi, theo thời gian, và vượt ra khỏi không gian một vùng, cái tên Nguyễn Trung Hiếu ngày càng lan xa với không ít những khơi gợi sự chú ý, ngóng chờ, nhất là trong thế giới học đường. Phải đợi đến những năm 70, 80 của thế kỷ XX, người ta mới biết nhiều hơn, rõ hơn người mang cái tên đẹp ấy với sự sắc sảo, độc đáo, tài hoa không dễ có là một nhà giáo, nhà nghiên cứu văn học, một “họa sĩ tài tử”.
|
|
|
|
Học giả 1 Nhà giáo Phan Cự Đệ
Giáo sư Phan Cự Đệ quê ở làng Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Thuở còn cắp sách đến trường, ông đã phải làm nhiều nghề như bán sách, gia sư,… để kiếm tiền ăn học. Tốt nghiệp Đại học văn kha năm 1957, ông ở lại trường làm cán bộ giảng dạy bộ môn văn học Việt Nam hiện đại.
|
|
|
|
1
2
3
4
5
6
7
|
|
|
|
