Nguyễn Trung Phong - Người khơi dòng sữa ngọt dân ca Ví, Giặm

Nguyễn Trung Phong sinh năm 1929 ở làng Văn Tập, xã Diễn Bình, lớn lên ở làng Trung Phường, xã Diễn Minh, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Ngày đó, nơi đây thuộc vùng chiêm trũng nhưng lại có bề dày truyền thống văn hóa, văn nghệ; làng nào cũng có người sáng tác văn chương, có đội tuồng hay đội chèo thường xuyên luyện tập biểu diễn phục vụ những ngày lễ, tết, hội làng. Nguyễn Trung Phong, hình thành nhân cách, tài năng và tính cách Nghệ từ đó.

Nhà thơ dân gian Trần Hữu Nghiêm

Mỗi vùng miền của đất nước Việt Nam thảy đều có làn điệu dân ca, hát ru con đặc sắc riêng. Từ các dân tộc miền núi phía Bắc, Tây Nguyên, đến đồng bằng Bắc bộ, Nam bộ, bắc Trung bộ, nam Trung bộ...Ở mỗi địa phương lại hình thành những lời bài hát riêng cho những làn điệu hát dân ca, hát ru đó. Ở Xứ Nghệ làn điệu hát ru con là hát ví, hát giặm. Ở xã Tam Lễ xưa, nay là xã Quỳnh Châu phía Tây huyện Quỳnh Lưu những bài hát ru con bằng làn điệu ví, dặm là các bài thơ, bài vè của một tác giả: Trần Hữu Nghiêm. Các bài thơ hát ru con đó đã lan tỏa ra nhiều vùng khác trong huyện.

Phúc Lâm bá Nguyễn Văn Viện - Người được lập đền thờ khi còn sống

Lập đền thờ phụng những người có công với dân với nước là một việc làm thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ bao đời nay. Dân gian có câu “có công dân lập đền thờ, có tội dân đái ngập mồ thối xương” điều đó thể hiện rõ quan điểm “công tội phân minh” của nhân dân ta, có công thì dân kính trọng, có tội thì dân khinh bỉ. Hi hữu có những trường hợp được nhân dân lập đền thờ khi đang còn sống như Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Thức Tự… Đền thờ khi người đó còn sống được gọi là “sinh từ”. Việc một người được dân chúng lập “sinh từ” là việc “hiếm có xưa nay”. Rất nhiều người được lập đền thờ sau khi đã chết nhưng số người được lập đền thờ sống thì chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Phúc Lâm bá Nguyễn Văn Viện là một trong những người có được vinh dự như vậy. Ông được dân làng khắc bia ghi công, lập đền thờ khi còn sống. Sau khi chết được suy tôn là phúc thần và triều đình ban tặng sắc phong giao cho dân xã phụng sự.

Tư tưởng đoàn kết một trong những nội dung cốt lõi của "Di chúc" Chủ tịch Hồ Chí Minh

Tư tưởng đoàn kết là một trong những nội dung cơ bản, bao trùm, xuyên suốt, cực kỳ quan trọng trong toàn bộ tư tưởng, phong cách, đạo đức Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định:“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Điều đó có nghĩa là trước hết là đoàn kết trong đảng, tiếp là đoàn kết trong các tầng lớp Nhân dân, và sau nữa là đoàn kết quốc tế. Đoàn kết trong Đảng là hạt nhân cho đoàn kết toàn dân. Càng đoàn kết, càng thành công. Mất đoàn kết là thất bại, tùy theo mức độ mà chuốc lấy những hậu quả nhất định.

Đào nương Trần Thị Khoan Cung phi của chúa Trịnh

Họ Trần làng Yên Xuân, xã Diễn Phúc, huyện Diễn Châu là một dòng họ có truyền thống ca công hàng trăm năm. Dòng họ đã sản sinh ra nhiều thế hệ ca nương, kép đàn, quản giáp tài hoa. Trong đó có những người trở thành phu nhân mệnh phụ của các quan đại thần, đào ngự trong cung đình, thậm chí là cung phi của vua chúa... tiêu biểu như bà Trần Thị Khoan - đào ngự, cung phi của chúa Tây Vương Trịnh Tạc.

Dòng họ 5 thế kỷ hát ca trù

Ca trù hay còn được gọi là Hát nói, Hát cô đầu, Hát ả đào, Hát nhà trò, Hát nhà tơ... là loại hình diễn xướng bằng âm giai nhạc thính phòng. Đây là một bộ môn nghệ thuật đặc sắc của dân tộc thịnh hành từ thế kỷ XVI, được giới quý tộc, tri thức yêu thích. Ca trù là sự kết hợp nhuần nhuyễn và đỉnh cao giữa thi ca và âm nhạc. Trong các di sản phi vật thể của Việt Nam được UNESCO công nhận là di sản phi vật thể của nhân loại thì Ca trù là loại hình có diện phân bố rộng rãi nhất (Quan họ phân bố chủ yếu ở Kinh Bắc, hát Xoan chủ yếu ở Phú Thọ, Ví Giặm chủ yếu ở Nghệ Tĩnh, Đờn ca tài tử chủ yếu ở Nam bộ...).

Tiền sĩ Trần Đình Phong với nền giáo dục khoa bảng Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

I. VÀI NÉT VỀ TIỂU SỬ Trần Đình Phong (1843-1909), tên húy là Khang, hiệu Mã Sơn, tự Hương Thúc, cải Úy Khanh, người ở xã Yên Mã, nay là xã Mã Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Ông sinh ra trong một gia đình yêu nước, hiếu học, là con trai thứ ba của cụ Trần Đình Kiều và bà Nguyễn Thị Bình. Thuở nhỏ còn có tên là Bằng, sớm thể hiện là cậu bé thông minh và là người có ý chí nghị lực. Ông hai lần thi đậu Tú tài (Tú Kép), đậu Cử nhân năm 1878, đậu Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Kỷ Mão - Tự Đức 32 (1879). Làm quan: Hàn lâm sơ thụ phụ trách Biên tu lịch lý ở Kinh đô, Tri phủ Kiến An, kiêm lý cả huyện Bình Giang (Hải Dương). Năm 1885, mẹ mất, ông xin về chịu tang, rồi mở trường dạy học. Năm 1891, được gọi bổ chức Tri phủ Thọ Xuân, rồi Đốc học Quảng Ngãi, Đốc học Quảng Nam, thăng Tế tửu Quốc tử giám, kiêm Biên tu Sử quán. Ông cáo quan về nhà, khi mất được tặng Lễ bộ Thị lang.

Họ Trần và Giáp ca Trần Đức Lương với nền ca trù xứ Nghệ

Ca trù còn được gọi là Hát nói, Hát cô đầu, Hát ả đào, Hát nhà trò, Hát nhà tơ,... là loại hình diễn xướng bằng âm nhạc thính phòng, được thịnh hành từ thế kỷ 15, từng là ca nhạc cung đình và được giới quý tộc, trí thức yêu thích. Ca trù là sự kết hợp nhuần nhuyễn và đỉnh cao giữa thi ca và âm nhạc, được dùng trong các sinh hoạt: Hát thờ, hát chơi, hát thi hoặc các dịp đặc biệt như hát chúc hỗ mừng vua, đín tiếp sứ thần,... Theo thống kê hiện nay thì ca trù gồm có 99 cách thể và được hát bởi các Giáo phường ca trù. Giáo phường ca trù là một cơ cấu quản lý và đào tạo các đào nương, đàn kép trong một khu vực huyện, xã nhất định, tên của giáo phường thường gắn với địa danh của địa phương nơi giáo phường ở đó.

Con người nhân cách thầy đồ Nghệ dưới triều Nguyễn

Rõ ràng Đạo Nho cũng là một thành phần của văn hóa Việt Nam, tất nhiên Nho giáo vào Việt Nam cũng như các tôn giáo khác đều bị khúc xạ bởi bản lĩnh Việt Nam, bản sắc văn hóa Việt Nam sàng lọc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Tuy trong học thuyết của Khổng Tử có những điều không đúng, song những điều hay trong đó thì ta nên học. Chỉ có những người cách mạng chân chính thì mới thu hái được những điều hiểu biết quý báu của đời trước để lại. Lênin dạy chúng ta như vậy”.

Hồ Hữu Thới - Người nhạc sĩ của quê hương

Để tri ân 57 năm hoạt động âm nhạc của Nhạc sỹ xứ Nghệ Hồ Hữu Thới, Sở Văn hóa Thể thao phối hợp với Đài PT-TH Nghệ An tổ chức đêm nhạc "Hồ Hữu Thới - Ân tình xứ Nghệ".

Được nhà vua ban thưởng

Trong lịch sử hàng ngàn năm tồn tại và phát triển của vùng đất Yên Thành (Đông Thành xưa) đã có một số vị đại khoa sau khi thi đỗ được nhà vua ban thưởng. Chẳng hạn Thám hoa Phan Thúc Trực (1808 - 1852) được vua Thiệu Trị ban tặng tấm biển "Khôi đa sĩ" (đứng đầu trong đám đông kẻ sĩ). Và cũng có rất nhiều danh nhân, tướng lĩnh khác đã có công với dân với nước, sau khi chết được phong thần và các triều đại phong kiến về sau ban nhiều đạo sắc ghi công. Bên cạnh các vị ấy còn có không ít người dân thường hoặc đã từ quan đã có những hành động dũng cảm, những nghĩa cử cao đẹp được nhà vua ghi nhận. Sau đây là vài trường hợp như vậy.

Mùa thu trên đất Hưng Nguyên nhớ Anh hùng lao động Cao Lục (1)

Anh hùng Lao động Cao Lục, sinh năm 1928, quê xã Hưng Thái, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An là người cống hiến cả đời mình cho công cuộc xây dựng quê hương đất nước. Những năm 1960 - 1970, nói đến Hưng nguyên là nói đến HTX Ba Tơ, nói đến HTX Ba Tơ là nói đến con người tận hiến Cao Lục.