Nghệ An đã trở thành tỉnh khá như mong muốn của Bác Hồ?

LTS: Cách đây hơn 50 năm, trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi bức thư cuối cùng cho Đảng bộ và nhân dân Nghệ An. Đây cũng được xem là Di chúc Người dành cho quê hương. Trong thư, Bác căn dặn: “Nghệ An là một tỉnh rộng lớn, có tài nguyên phong phú, có nhân dân cần cù lao động và rất cách mạng. Rất mong đồng bào và đồng chí tỉnh nhà ra sức phấn đấu làm cho Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”. Để đánh giá lại chặng đường tỉnh Nghệ An đã nỗ lực thực hiện theo Di chúc của Người; đặc biệt để góp phần “hiến kế” các giải pháp trong phát triển kinh tế - xã hội trước thềm Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn Nghệ An tổ chức lấy ý kiến của các chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà khoa học, nhà quản lý,… Trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!

50 năm thực hiện mong muốn của Bác Hồ “… Nghệ An mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất miền Bắc”

Năm 2020, năm có nhiều sự kiện chính trị quan trọng: Kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930-3/2/2020); Kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2020)… Đặc biệt năm 2020 là năm diễn ra đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII Đảng Cộng sản Việt Nam. Nhân kỷ niệm 130 năm ngày sinh của Bác và trước thềm Đại hội Đảng bộ tỉnh, chúng ta cùng nhìn lại một cách tổng quát chặng đường 50 năm Đảng bộ và nhân dân tỉnh nhà thực hiện những điều căn dặn của Bác.

Tiếp cận đại dịch Covid - 19 dưới góc nhìn xã hội học

Mở đầu Lịch sử nhân loại đã phải trải qua nhiều thảm họa y tế cộng đồng thường gọi là đại dịch gây tử vong đồng loại có lúc lên đến hàng chục triệu người trên nhiều quốc gia, nhiều vùng lãnh thổ. Từ điển Vikipedia đã định nghĩa về đại dịch: “… là bệnh dịch tễ do nhiều khuẩn, lây lan nhanh, xẩy ra ở một vùng dân cư rộng lớn, xuyên quốc gia, thường ảnh hưởng nghiêm trọng gây chết chóc đồng loạt cho nhiều người”.

Vang mãi khúc ca toàn thắng Bài 1: Cuộc đối đầu lịch sử

Ngày 30-4 năm nay chúng ta kỷ niệm 45 năm ngày toàn thắng, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước - mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc. Đây cũng là dịp để chúng ta nhìn lại chặng đường 21 năm đấu tranh nhiều gian khổ, hy sinh nhưng vô cùng vẻ vang của toàn thể nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh đã vượt qua bao thử thách cam go để đi đến thắng lợi cuối cùng. Niềm tự hào và những kinh nghiệm từ cuộc kháng chiến vĩ đại còn tiếp tục được chúng ta kế thừa và phát huy trong những chặng đường mới.

Thời Covid-19, tính linh hoạt của con người và biết đâu điều khả dĩ

Đặc tính lớn nhất của loài người là linh hoạt để xây dựng mối quan hệ đồng loại, khác hoàn toàn loài vật - chúng hợp tác một cách máy móc. Chính khả năng này giúp con người vượt qua những thời khắc cam go. Covid-19 đang gieo rắc nỗi sợ hãi chết chóc lên toàn thế giới và con người đã linh hoạt để ứng biến, cùng với niềm tin sẽ mang đến một cuộc sống với đột phá cao hơn, ít nhất là khác biệt vào ngày mai.

Bàn thêm về niên đại ra đời danh xưng Nghệ An

Trong suốt chiều dài của lịch sử dân tộc, Nghệ An là nơi trọng yếu của đất nước, giao điểm hội tụ của bốn phương. Đây là vị trí trung tâm dễ bề chế ngự trong - ngoài, điều hành Nam - Bắc. Thời bình thì nhân kiệt địa linh, thời chiến lại tiện về công - thủ. Với vị thế chiến lược đặc biệt quan trọng, lại là địa phương có bề dày truyền thống lịch sử văn hóa, xứ Nghệ có nhiều đóng góp lớn lao trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Cũng do đó, Nghệ An luôn là mối quan tâm đặc biệt của nhiều triều đại, thể hiện qua việc sớm được ghi chép, nhận định và khảo luận đầy đủ, chi tiết trong nhiều bộ chính sử, phương sử, cũng như dư địa chí của các nước lân bang.

Bàn tròn tháng 3: Danh xưng Nghệ An & vai trò của Lý Thái Tông, Lý Nhật Quang

LTS: Năm 2020, Nghệ An tổ chức các hoạt động chào mừng 990 năm danh xưng Nghệ An. Đây là dấu mốc lịch sử quan trọng đối với tỉnh Nghệ An, khẳng định vị trí, vai trò và những đóng góp to lớn của vùng đất và con người Nghệ An trong tiến trình lịch sử dựng nước, giữ nước và xây dựng đất nước. Để góp phần vào sự kiện chính trị - xã hội này, Chuyên san Khoa học xã hội và nhân văn Nghệ An tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Danh xưng Nghệ An và vai trò của Lý Thái Tông, Lý Nhật Quang”. Xin lược đăng ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà quản lý,... tại buổi Tọa đàm!

Về mốc ra đời và kỷ niệm 990 năm danh xưng Nghệ An (1030 - 2020)

Năm 2005, tỉnh Nghệ An cũng phối hợp với Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học "975 năm danh xưng Nghệ An" do Giáo sư Phan Huy Lê chủ trì. Hội thảo đã nhất trí chọn năm 1030 làm mốc ra đời sớm nhất danh xưng Nghệ An. Năm 2020 là 990 năm danh xưng Nghệ An. Để làm rõ về năm danh xưng Nghệ An trong lịch sử dân tộc, chúng tôi xin cung cấp các tài liệu ghi chép liên quan và lý giải việc tại sao chọn năm 1030 làm mốc danh xưng Nghệ An.

Lịch sử tên gọi "Nghệ An" trong di sản tư liệu thế giới Mộc bản triều Nguyễn

Trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam, tài liệu “Mộc bản” là một loại hình tài liệu đặc biệt, vừa là tư liệu hiện vật, vừa là công cụ tạo tác nên tài liệu thư tịch có ý nghĩa quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Từ những bộ ván khắc in sách kinh có niên đại sớm, đến khối tài liệu Mộc bản chính sử hay tài liệu lịch pháp được ban bố, lưu hành trong dân gian thời Nguyễn đã khẳng định quá trình hình thành phát triển và giá trị quan trọng của tài liệu Mộc bản trong văn hóa Việt Nam, đồng thời cũng đã được UNESCO vinh danh là “Di sản tư liệu thế giới” vào ngày 31 tháng 7 năm 2009.

Chữ Việt Nam song song 4.0: Không có cơ sở khoa học và không nên phổ biến

Mấy hôm nay, trên một số báo và nhất là trên mạng xã hội lại xôn xao về bộ chữ Việt Nam song song 4.0 (CVNSS 4.0) của 2 tác giả Kiều Trường Lâm và Trần Tư Bình được Cục Bản quyền và Tác giả thuộc Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cấp giấy chứng nhận bản quyền. Trước những ý kiến lo lắng, băn khoăn về những hệ lụy kéo theo nếu áp dụng bộ chữ này trong thực tế (như tham vọng các tác giả của bộ chữ) tôi thấy mình phải có trách nhiệm trình bày một số hiểu biết về bộ chữ này, để mọi người không bị phân tâm thêm vào những “sáng tạo” kiểu tương tự. Thật ra, cách đây hơn 20 năm, khi đảm nhiệm chức vụ Phó Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học, theo yêu cầu của Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ KH&CN, tôi đã tiếp cận và thẩm định “phát minh” của một học sinh tiểu học (khoảng 10 - 11 tuổi) về cách viết tiếng Việt không dấu. Được biết tác giả Kiều Trường Lâm đã nghiên cứu cách viết tiếng Việt không dấu suốt 27 năm, tức là khi học lớp 2.

Nỗi sợ corona virus làm tăng nhanh những lo ngại về kinh tế

Nghiên cứu mới “Perceptions of coronavirus Mortality and Contagiousness Weaken Economic Sentiment” (Nhận thức về tỷ lệ tử vong và lây nhiễm của corona virus làm sụt giảm niềm tin kinh tế) của ĐH Warwick (Mỹ) cho thấy sự lây lan nhanh chóng của corona virus vài tháng qua trên thế giới đang đe dọa nền kinh tế toàn cầu.

Một số ý kiến góp ý về quá trình soạn thảo dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành trình Đại hội Đảng các cấp

Như chúng ta đã biết, Bản Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban chấp hành tại Đại hội Đảng các cấp (Còn gọi là Báo cáo chính trị) có vai trò, vị trí quan trọng trong đại hội. Bởi vì như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài phát biểu tại Hội nghị của Tiểu bản Văn kiện chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII – (13/10/2019) đã kết luận: “Dự thảo Báo cáo chính trị là một trong những nội dung quan trọng sẽ được thảo luận tại đại hội, nó quyết định chất lượng thảo luận của đại biểu dự đại hội, tập trung trí tuệ của các thành viên tham gia đại hội. Không những thế, Dự thảo Báo cáo chính trị còn tác động đến nhận thức về tình hình, đặc điểm, nhiệm vụ chung, nhiệm vụ cụ thể của toàn thể Đảng bộ và nhân dân địa phương hoặc cơ sở mà Đảng bộ, Chi bộ lãnh đạo”. Do tính chất quan trọng như vậy mà trong bài viết sau đây, chúng tôi muốn bàn về một số vấn đề trong việc viết Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban chấp hành trình Đại hội Đảng các cấp.