QUỲ CHÂU - VÙNG ĐẤT CỦA LỄ HỘI

Trải qua quá trình lịch sử lâu dài, đồng bào các dân tộc ở Quỳ Châu đã sáng tạo và lưu giữ nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc, như: Lễ hội hang Bua, Lễ hội Xăng Khan, lễ hội xuống đồng (Lồng tồng), lễ hội cầu mùa (Lệ hạy)… Lễ hội cổ truyền của đồng bào các dân tộc ở Quỳ Châu, cũng như nhiều nơi khác, được cấu thành bởi hai bộ phận: phần lễ và phần hội.

LÀNG NÔNG THÔN NGHỆ AN THỜI KỲ HỢP TÁC XÃ NÔNG NGHIỆP KIỂU CŨ, TRONG CHIẾN TRANH PHÁ HOẠI ĐẾN TRƯỚC ĐỔI MỚI (KỲ 2)

Tóm tắt Nông thôn Nghệ An thay đổi nhanh thời gian gần đây. Bên cạnh những mặt tích cực, sự thay đổi cũng bộc lộ một số tiêu cực đáng lo ngại. Chương trình xây dựng nông thôn mới hiện nay đang rất cần những biện pháp hạn chế các tiêu cực đó. Bài viết kỳ 2 nghiên cứu cảnh quan làng/nông thôn Nghệ An thời kỳ từ sau cải cách ruộng đất đến trước Đổi mới, chú trọng phân tích hình thức tổ chức hợp tác xã nông nghiệp; so sánh những mặt mạnh-yếu của từng thời kỳ (để kỳ 3: đưa ra các biện pháp có tính đột phá góp phần xây dựng giá trị vật chất và phi vật chất làng/nông thôn mới).

VÔ CÙNG THƯƠNG TIẾC PGS. PHAN VĂN BAN

Dẫu biết rằng sinh, lão, bệnh, tử là lẽ thường của đời người, nhưng có những cuộc ra đi để lại niềm tiếc thương vô hạn cho những người ở lại. 14 giờ ngày 24 tháng 10 năm 2015 (tức là ngày 12 tháng 9 năm Ất Mùi), Thầy giáo, Nhà sử học, PGS. Phan Văn Ban đi vào cõi vĩnh hằng. Cuộc ra đi của thầy là nỗi mất mát lớn lao cho gia đình cùng bao thế hệ học trò, bạn bè gần xa và bà con khối phố. Thầy Phan Văn Ban sinh năm Giáp Tuất (1934) tại làng Xuân Tiêu, xã Hợp Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Thầy sinh ra trong một gia đình Nho giáo cách mạng. Cố và ông nội thầy là những nhà Nho đức độ, thân sinh thầy là cán bộ lão thành cách mạng. Lớn lên trên vùng “đất học” của huyện Yên Thành. Trước năm 1945, Hợp Thành là lỵ sở của huyện Yên Thành.

ĐẠI TƯ NÔNG PHAN HOÀNG NHIỄU - NGƯỜI CÓ CÔNG KHAI LẬP RA ĐẤT BÀU TIỀN

Theo Phan tộc Việt Nam(1) thì Phan Hoàng Nghĩa (? - 1393) quê huyện Hoàng Hóa, phủ Tống Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ông làm quan đến Lang Trung bộ lễ và là Quốc sư, dạy vua Trần Phế Đế, tác giả của Bảo hòa di bút, gồm 8 tập. Ông là một trong các công thần dự mưu giết Hồ Quý Ly nhưng không thành.

Đính chính một sai lầm về bà Phan Thị Viên - Phu nhân của Đinh Nho Hoàn trong bản dịch "Nghệ An ký"

Danh nhân Đinh Nho Hoàn (1671-1715), tự Tồn Phác, hiệu Mặc Trai (cũng gọi là Mặc Ông), quê ở làng Gôi Mỹ, thuộc tổng Yên Ấp, nay thuộc xã Sơn Hòa, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là con trai thứ ba của Tiến sĩ Đinh Nho Công và phu nhân Đặng Thị. Ông thi đậu Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) khoa Canh Thìn, niên hiệu Chính Hòa thứ 21 (1700), triều Lê Hy Tông. Ông làm quan trải các chức: Hậu bổ Hàn lâm viện, Tham chính xứ Sơn Tây, Đốc trấn phủ Cao Bình (tức Cao Bằng), Hữu Thị lang bộ Công, Thượng bảo tự khanh. Sau khi mất, ông được tặng Tả Thị lang bộ Lại. Triều đình cho lập miếu tôn thờ và có phong sắc là Đặc Đạt Đại vương.

Đào Tấn với Nghệ Tĩnh

Một trong những người làm quan ở Nghệ Tĩnh ngày trước đáng được kính trọng và ghi nhớ là Tổng đốc Đào Tấn. Đào Tấn, tự Chỉ Thúc, hiệu Mộng Mai, Mai Tăng (1845-1907), là danh nho và là nhà soạn tuồng nổi tiếng đất Bình Định. Ông đỗ cử nhân năm 1867. Năm 1871, 26 tuổi, ông được bổ chức Hiệu thư trong nội các Huế, với công việc chính là soạn thảo các kịch bản tuồng bộ theo lệnh của vua Tự Đức. Sau đó, ông được thăng dần đến Phủ doãn Thừa Thiên. Vua Tự Đức mất, ông cáo quan về, nhưng Đồng Khánh lại triệu ra.

Ký ức những ngày đầu xây dựng lại thành phố Vinh

Ngày 01/5/1974, tại thành phố Vinh, vùng đất bị hủy diệt trong chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ đã bừng lên ngày hội lớn. Dòng người từ các ngả của thành phố đổ về khu Quang Trung. Tại rạp 12/9(1), Ủy ban hành chính tỉnh Nghệ An đã long trọng tổ chức lễ khởi công xây dựng lại thành phố.

Các nông trường ở huyện Nghĩa Đàn trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước

Tại Nghệ An, Bộ tư lệnh Quân khu IV đã chọn sư đoàn 234 (bộ đội Liên khu V tập kết) làm đơn vị chủ công, chọn Phủ Qùy một địa bàn chiến lược trên đường thiên lý thượng đạo, có tài nguyên đất phong phú, đa dạng nhưng dân cư còn thưa thớt, kinh tế, văn hóa, xã hội còn chưa phát triển để xây dựng các nông trường quân đội.

Dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là tài sản tinh thần của các cộng đồng địa phương

Một trong những nhà soạn nhạc và nhạc sỹ vĩ đại nhất thế giới, Ludwig Van Beethoven đã từng nói rằng âm nhạc là sự soi rạng cao hơn bất kỳ sự thông thái và triết học nào. Âm nhạc và lời ca có thể đi thẳng vào trái tim và tâm hồn của mỗi chúng ta. Dân ca ví, giặm thể hiện bản sắc văn hóa, phản ánh cuộc sống lao động và tinh thần của nhân dân các tỉnh ven biển miền Trung là Nghệ An và Hà Tĩnh được vinh danh là di sản văn hóa thứ 9 của Việt Nam trong Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Múa khèn – đặc sản của dân tộc Mông

Những ai mới tiếp xúc với người Mông dễ lầm tiếng nói Mông là điệu ca. Tác dụng âm nhạc đối với người Mông rất cao, không chỉ để giải trí mà gắn với cuộc sống, lịch sử, văn hóa. Tiếng hát Mông trở thành "đặc sản" của văn hóa Mông đáng tự hào. Ở xã hội Mông chính cái văn hóa nhân dân lại là văn hóa chính thống. Người Mông có cả luật lệ, một nghi lễ về tiếng hát (Chế Lan Viên). Trong kho tàng ấy có thể kể: Tiếng hát làm dâu (gầu ua nhéng), tiếng hát tình yêu (gầu plềnh), tiếng hát cưới xin (gầu xống), tiếng hát cúng ma (gầu tú ớ) và tiếng hát mồ côi (gầu tu giùa) gồm tất cả những bài hát tả nỗi đau khổ cơ cực của những người bất hạnh, mất mẹ cha sớm, nó còn tố cáo làm cho những kẻ thân cô, thế cô nghèo hèn, thân mồ côi như cái que đuổi lợn, xua gà, dùng xong là vứt đi không thương tiếc. Nó nói lên cái hiện thực của lớp người mồ côi trong xã hội cũ coi rẻ con người nghèo.

Dấu tích văn hóa tiền sử ở Nghệ Tĩnh

Trong những năm đầu của thế kỷ XX, một số nhà khoa học người Pháp làm việc ở Viện Viễn đông bác cổ đã tìm thấy những dấu vết cổ sinh, cổ nhân đầu tiên trong một hang động ở miền Tây thuộc khu vực Phủ Quỳ (Nghệ An). Nhưng phải đến những thập niên 60, 70, 80 của thế kỷ XX, với những phát hiện và nghiên cứu của khảo cổ học thì bức tranh tiền sử ở khu vực Nghệ Tĩnh mới được nhận thức đầy đủ hơn.

Nghệ sĩ Nhiếp ảnh SỸ MINH

Ban đầu có thể chỉ là một thú chơi đầy tính bản năng nhưng càng về sau, ảnh Sỹ Minh càng bộc lộ kỹ năng và cả kỹ xảo nữa của một tay máy vững tay nghề trong bố cục, ý tứ, và cả nghệ thuật chơi ánh sáng. Ảnh Sỹ Minh có một “ độ trong” mà không phải nghệ sĩ nào cũng có. Những khoảnh khắc bấm máy của anh luôn xuất phát từ một bệ phóng giàu năng lượng với nội lực thâm hậu của một người quyết không dề dãi với nghề.