|
Người một đời tâm huyết với xứ Nghệ
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Nhã Bản sinh ra và lớn lên ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, một vùng địa linh nhân kiệt. Ông học tại trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, bảo vệ luận án Tiến sĩ tại Đại học Tổng hợp Moskva mang tên Lômônôxôp (MGU). Đời làm nghề giáo, ông gắn với trường Đại học Vinh (ĐHV), gắn với mảnh đất xứ Nghệ. Ông từng làm quản lý các cấp: tổ, khoa, chuyên ngành rồi viện (Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa và Ngôn ngữ - ĐHV). Là người có công đầu mở đào tạo cao học ngành ngôn ngữ từ sau những năm 90, góp phần đưa ngành Ngôn ngữ học của khoa Ngữ văn, ĐHV lên tầm một trong những trung tâm đào tạo uy tín của cả nước.
|
|
|
|
PGS. Ninh Viết Giao - Người nặng lòng với văn hóa dân gian xứ Nghệ
PGS Ninh Viết Giao sinh ngày 15/05/1933, tại xã Hoằng Xuyên, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Năm 1956, tốt nghiệp Đại học Sư phạm Văn khoa Hà Nội, thầy được Bộ Giáo dục quyết định cử vào liên khu IV dạy trường cấp III Huỳnh Thúc Kháng, tỉnh Nghệ An. Ngày lên đường về Vinh nhận công tác, thầy đến chào thầy Trương Tửu dạy văn học Việt Nam hỏi ý kiến, thầy bảo: “Anh có năng khiếu và chịu khó, nếu ở Hà Nội thì đi vào lĩnh vực nghiên cứu văn học hiện đại, nếu về địa phương thì đi vào văn học dân gian, Nghệ Tĩnh là một vùng văn hóa đặc sắc cậu chú ý cái mảng văn hóa dân gian. Điều cốt yếu là đam mê, có đam mê mới thành công được cậu ạ” (1).
|
|
|
|
NGUYỄN CẢNH HOAN(1)
Ông họ Nguyễn, húy Hoan, tự Cảnh Mô được phong quốc tính: họ Trịnh. Trịnh Nông Sơn (xưa Nông Bang), người Ngọc Nùng. Mẹ họ Đào, mang ông tới 12 tháng mới sinh. Sinh thời, diện mạo kì tú, lúc nhỏ ham học cả văn lẫn võ. Tuổi tuy còn trẻ nhưng sớm có trí giúp người. Năm Thống Nguyên nguyên niên (1522), Mạc Đăng Dung thoán vị, bốn bề trộm cướp nổi dậy. Bấy giờ có bọn thằng Bật tụ tập người quanh vùng: Đông Liệt, Đồng Luân,tổng Đại Đồng quấy nhiễu dân lành. Ông cùng phụ thân là Huy mời các đầu mục của tổng góp nhân tài, vật lực lập trại Nùng Bang, định kế dẹp loạn. Số người đi theo có đến 100.
|
|
|
|
Về Hưng Tân nghe hát Ví, Giặm
Xứ Nghệ từ lâu không chỉ nổi tiếng về truyền thống hiếu học, khoa bảng mà còn được biết đến là một vùng đất có nét văn hóa riêng, sâu lắng, đắm say lòng người.
Dân ca Nghệ Tĩnh được mệnh danh là đặc sản văn hóa xứ Nghệ, bởi âm sắc, giai điệu, ca từ đặc trưng của nó; đấy là sự thăng hoa của tâm hồn trí tuệ, tài năng người xứ Nghệ.
|
|
|
|
Nguyễn Trung Phong - Người khơi dòng sữa ngọt dân ca Ví, Giặm
Nguyễn Trung Phong sinh năm 1929 ở làng Văn Tập, xã Diễn Bình, lớn lên ở làng Trung Phường, xã Diễn Minh, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Ngày đó, nơi đây thuộc vùng chiêm trũng nhưng lại có bề dày truyền thống văn hóa, văn nghệ; làng nào cũng có người sáng tác văn chương, có đội tuồng hay đội chèo thường xuyên luyện tập biểu diễn phục vụ những ngày lễ, tết, hội làng. Nguyễn Trung Phong, hình thành nhân cách, tài năng và tính cách Nghệ từ đó.
|
|
|
|
|
|
Khám phá ngôi đình cổ 300 năm tuổi ở xứ Nghệ được dựng chỉ trong 1 đêm
Đình Hậu thuộc xã Bắc Thành, huyện Yên Thành là một trong những ngôi đình tiêu biểu tồn tại lâu đời trên quê hương xứ Nghệ. Đình Hậu là trung tâm sinh hoạt văn hoá làng xã, nơi thờ phụng Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, Cao Sơn - Cao Các và Bản cảnh Thành Hoàng Thung Lĩnh Triệu Cơ Nguyễn Tướng Công - người có công khai hoang lập làng, đánh giặc giữ nước được nhân dân làng Hậu tôn làm Thành Hoàng và được các triều vua thời phong kiến sắc phong.
|
|
|
|
Nhà thơ dân gian Trần Hữu Nghiêm
Mỗi vùng miền của đất nước Việt Nam thảy đều có làn điệu dân ca, hát ru con đặc sắc riêng. Từ các dân tộc miền núi phía Bắc, Tây Nguyên, đến đồng bằng Bắc bộ, Nam bộ, bắc Trung bộ, nam Trung bộ...Ở mỗi địa phương lại hình thành những lời bài hát riêng cho những làn điệu hát dân ca, hát ru đó. Ở Xứ Nghệ làn điệu hát ru con là hát ví, hát giặm. Ở xã Tam Lễ xưa, nay là xã Quỳnh Châu phía Tây huyện Quỳnh Lưu những bài hát ru con bằng làn điệu ví, dặm là các bài thơ, bài vè của một tác giả: Trần Hữu Nghiêm. Các bài thơ hát ru con đó đã lan tỏa ra nhiều vùng khác trong huyện.
|
|
|
|
Phúc Lâm bá Nguyễn Văn Viện - Người được lập đền thờ khi còn sống
Lập đền thờ phụng những người có công với dân với nước là một việc làm thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ bao đời nay. Dân gian có câu “có công dân lập đền thờ, có tội dân đái ngập mồ thối xương” điều đó thể hiện rõ quan điểm “công tội phân minh” của nhân dân ta, có công thì dân kính trọng, có tội thì dân khinh bỉ. Hi hữu có những trường hợp được nhân dân lập đền thờ khi đang còn sống như Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Thức Tự… Đền thờ khi người đó còn sống được gọi là “sinh từ”. Việc một người được dân chúng lập “sinh từ” là việc “hiếm có xưa nay”. Rất nhiều người được lập đền thờ sau khi đã chết nhưng số người được lập đền thờ sống thì chỉ đếm được trên đầu ngón tay. Phúc Lâm bá Nguyễn Văn Viện là một trong những người có được vinh dự như vậy. Ông được dân làng khắc bia ghi công, lập đền thờ khi còn sống. Sau khi chết được suy tôn là phúc thần và triều đình ban tặng sắc phong giao cho dân xã phụng sự.
|
|
|
|
|
|
Hai “câu đối” trong đền Chín Gian ở Quế Phong
1. Có cả ngàn vạn người tham dự lễ hội đền Chín Gian ở Quế Phong hàng năm vào dịp đầu xuân. Trong số đó nhiều người đã đặc biệt chú ý đến hai “câu đối” bằng tiếng Thái treo ở trong đền này: “Đày ky bò lưm thủ/ Đày dủ bò lưm cống”. Tác giả bài “Từ một câu đối ở Đền Chín Gian” đăng trên Bản tin Dân tộc tỉnh Nghệ An, số Xuân Kỷ Hợi, tr. 23-24, dịch là: “Được ăn không quên đũa/ Được ở không quên công”. Đó là một bản dịch chính xác.
|
|
|
|
Phủ Hưng Nguyên qua các văn bản chữ Hán dưới triều Nguyễn
Phủ Hưng Nguyên tồn tại gần 50 năm, ra đời năm Thành Thái thứ 10 (1898), xóa tên sau Cách mạnh tháng Tám - 1945. Phủ Hưng Nguyên quản lý hai huyện Hưng Nguyên và Nghi Lộc. Nhưng nhiều cuốn sách gần đây viết chưa đúng về đơn vị hành chính này.
|
|
|
|
1
2
3
4
5
6
7
8
9
» Tiếp »
|
| |
|
|
|
